• Economie
• Sociaal en Maatschappelijk

Er is geen ruimte zonder erfgoed; de ruimte is ermee doordesemd. Dat is geen last, maar een geluk. Dat historische karakter is immers van grote waarde voor de samenleving: een ‘unique selling point’ voor economie en toerisme, een rijke referentie voor sociale verbinding en een onuitputtelijke bron voor onze culturele ontplooiing.

• Beleid
• Economie
• Gebied en Ruimte

Ieder gebied is uniek en kent zijn eigen verhalen, maar heeft ook zo zijn eigen (bestuurlijke) agenda. Juist het verbinden van die twee zorgt er voor dat erfgoed daadwerkelijk een bijdrage levert aan maatschappelijke vraagstukken (...). Het rendement van de voorgestelde aanpak ligt in de aansluiting op de bestaande identiteit van het gebied en de versterking en werking ervan. De meerwaarde geldt in zowel maatschappelijk, politiek als in financieel opzicht.

• Gebied en Ruimte
• Sociaal en Maatschappelijk

Ten tweede voorziet gebiedsidentiteit in een manier om stakeholders via betekenisverlening te betrekken in het planproces, waarbij gepraat kan worden vanuit belangen in plaats vanuit standpunten

• Economie
• Gebied en Ruimte
• Sociaal en Maatschappelijk

Allereerst wordt tegemoet gekomen aan de marktvraag naar identiteit en daarbij ontstaat een kwalitatief hoogwaardige en betekenisvolle ruimte.

• Sociaal en Maatschappelijk

Wanneer een gebied een duidelijke identiteit heeft, dan treedt via de identificatie ‘binding’ op tussen mensen. Het stelt mensen in staat letterlijk en figuurlijk een ruimte met elkaar te delen. Daarmee is identiteit een relatiedrager

• Sociaal en Maatschappelijk

Een locatie die zich profileert op erfgoed onderscheidt zich niet alleen van andere, maar speelt ook in op de vraag van bewoners en bedrijven naar betekenisvolle plekken.

• Sociaal en Maatschappelijk

Het Sociaal en Cultureel Planbureau constateert in verschillende studies dat de belangstelling voor erfgoed in brede zin groot en groeiend is (SCP, 2005, 2007). De Nederlandse bevolking is geïnteresseerd in het verleden en ziet dit verleden ook graag terug in de ruimte waarin zij zich begeeft. Dit betekent dat er een enorm draagvlak is voor in het bijzonder het lokale erfgoed in de te ontwikkelen ruimte.

• Gebied en Ruimte
• Sociaal en Maatschappelijk

Plekken en plaatsen zullen zich nadrukkelijk moeten onderscheiden om de aantrekkingskracht op bewoners, bezoekers en bedrijven te behouden dan wel te verbeteren.

• Economie
• Gebied en Ruimte

Om ‘hotspots’ in de stad te creëren, hebben oude industriegebieden zich in de afgelopen tien jaar bewezen als zeer sfeervolle onderscheidende locaties.

• Duurzaamheid

Eén van de eeuwige twistpunten is of hergebruik duurzamer is dan sloop/nieuwbouw. Een eerste antwoord vinden we in een (afstudeer-) onderzoek aan de TU Delft van Elise Bilardie, in 2011 gepubliceerd met de titel ‘Milieubewust Herbestemmen: nieuw leven voor monumentaal industrieel erfgoed”. Bilardie gaat in op milieubewust herbestemmen, dat toen al flink op weg was een ‘modeterm’ te worden, en volgens haar veel meer is dan alleen een cijfermatige uitkomst van duurzaamheidinstrumenten zoals Greencalc+ , BREEAM NL of GPR gebouw. Bilardie ziet het als een denkwijze waarbij het behouden van hetgeen er al is, een hoofdgedachte vormt. Elk herbestemmingsproject dient als een uniek project behandeld te worden, met passende ontwerpoplossingen. Bilardie vraagt zich vervolgens af of hergebruik van de bestaande gebouwvoorraad bewuster kan door optimaal gebruik te maken van hetgeen al aanwezig is. En is hergebruik van gebouwen ook interessant ten aanzien van de bouwkosten in vergelijking met nieuwbouw? Vaak bestaat er een vertekend beeld dat monumenten niet duurzaam zijn, omdat ze niet energiezuinig zijn – dit wordt echter o.a. gecompenseerd door de lange levensduur van het object en minder materiaalgebruik dan nieuwbouw. Beide vragen (is herbestemmen duurzamer en is herbestemmen goedkoper dan nieuwbouw) beantwoordt Bilardie aan de hand van een aantal case studies: een herbestemde energiecentrale in Dordrecht, de Zuiveringshal van de Westergasfabriek in Amsterdam en Fabriek de Nobel in Leiden. De conclusie bij de drie case studies? Gemeten naar ‘hoeveelheden constructief materiaal’ is nieuwbouw nadeliger in materiaalgebruik dan herbestemmen. De case studies laten zien dat zelfs als er sprake is van een intensieve wijziging van de hoofddraagconstructie, waarbij constructieve oplossingen noodzakelijk zijn om de hoofddraagconstructie in te passen in het bestaande, nieuwbouw toch nadeliger is. In het geval van herbestemming waarbij de nieuwe functie, enkel door middel van bouwkundige verbeteringen gerealiseerd kan worden, zal het milieuvoordeel ten aanzien van het materiaalgebruik nog groter zijn. Hiervan is bijvoorbeeld sprake als er leegstaande kantoorgebouwen uit de jaren ’70 tot ‘90 worden getransformeerd en er geen grootschalige constructieve aanpassingen noodzakelijk zijn.

• Sociaal en Maatschappelijk

De gebouwde omgeving vertegenwoordigt voor veel mensen een emotionele waarde, omdat het gemakkelijk is er een emotionele band mee aan te gaan.

• Economie
• Sociaal en Maatschappelijk

Kortom, de bestaande gebouwde omgeving is zowel maatschappelijk als economisch van enorm belang. De sleutel voor waarde-behoud, zowel maatschappelijk als economisch, is gelegen in het duurzaam gebruik van die voorraad. Gebouwen zijn immers door mensen gemaakt, voor het gebruik door mensen. Gebruikt vastgoed heeft waarde, ongebruikt vastgoed is waardeloos.