Van ROZ en OL naar L1

In 1980 werd het 35-jarige bestaan van de ROZ (Regionale Omroep Zuid) gevierd met een feestelijke zitting in het ROZ-gebouw aan de Maastrichtse Bankastraat. Het toenmalige hoofd van de ROZ, Armand Sliepen, had twee wensen: “Eigen zenders en meer zendtijd”.

Drs. Dijkstra, commissaris regionale zaken bij de Nederlandse omroep, zei optimistisch te willen zijn bij de realisering van die wensen. Volgens hem zouden ze over twee tot drie jaar al bewaarheid kunnen zijn. Dijkstra zag een wezenlijke taak voor de regionale weggelegd:  “Per slot van rekening krijg je het nieuws van Maastricht en Weert niet binnen per satelliet. […] Niets is zo belangrijk als de actualiteit en het nieuws naast je deur.” Een andere voorstander van dit idee was de heer Kibbeling, voorzitter van de programmaraad van de ROZ. Hij onderstreepte het belang van de diverse stromingen binnen de Limburgse samenleving en de afspiegeling daarvan bij de Limburgse radio: “Gemiddeld tien procent van de Limburgse bevolking luistert regelmatig naar het programma van de ROZ.” Dat kwam in die tijd overeen met ongeveer 84.000 luisteraars.

In de jaren ’70 en ’80 stond de ROZ bekend om zijn strakke programmering. Luisteraars zouden precies weten op welke dag welk soort programma te horen is. Op zondag sport, op maandag het programma De Provincie – waarin allerlei zaken aan bod kan kwamen, van ontwikkelingen binnen het CDA tot een rubriek ‘Schrijvers en Limburg,’ dat maandag  te horen was met onder meer Bob den Uyl en Bertus Aafjes. Op dinsdag stond Wegwijzer geprogrammeerd, waarin welzijn centraal stond en op woensdag Limburg Airlines, een programma voor jongeren over zaken als jeugdwerkloosheid, criminaliteit, hard-drugs, pop van Nederlandse bodem. Donderdag een cultureel programma genaamd ‘Het Geheim van de kunst’, vrijdag Speulenteere (zoiets als Spelenderwijs), een licht informatief programma. En zaterdag een muziekprogramma onder de titel Evenement.”

De strijd om de zender

Ondanks het groeiende succes van de ROZ besloot Minister Brinkman (welzijn, volksgezondheid en cultuur) in 1983 om de Regionale Omroep Zuid te verzelfstandigen. Dit zou in eerste instantie betekenen dat de ROZ haar zendmachtiging zou worden ontnomen en worden overgedragen aan Stichting Regionale Omroep Limburg (SROL).  Deze Stichting was in 1981 opgericht omdat prominenten van mening waren dat de Limburgse regionale omroep niet vanuit Hilversum bestuurd diende te worden.

Nu had de SROL als uitgangspunt dat de programmering gericht moest zijn op ‘de positieve Limburgse waarden en normen’. De SROL wilde dat de regionale omroep promotie voor Limburg zou maken en zich alleen zou richten op Limburgse belangen. Daaronder werd verstaan de aandacht voor het Limburgse landschap met zijn folklore, fanfare en tradities.

Dat uitgangspunt zagen de NOS-medewerkers van ROZ helemaal niet zitten. Zij zagen hun journalistieke taak ook liggen bij het signaleren van Limburg als probleemgebied met een hoog werkloosheidscijfer, bij de verpaupering van de oostelijke mijnstreek en milieuaantasting, kortom het geven van een kritisch geluid! De SROL is van meet af aan van oordeel gebleven dat zij de zendvergunning van de ROZ over zou moeten nemen, maar uiteindelijk is dit plan door tegenwerking vanuit de NOS nooit van de grond gekomen.

Van Omroep Limburg naar ‘L1’

In 1984 werd echter wel duidelijk dat de verzelfstandiging toch door zou gaan. Hiervoor werd een nieuwe stichting opgericht onder de naam Stichting Omroep Limburg (OL). Op 16 december 1987 verleende de toenmalige minister van WVC, Eelco Brinkman, Omroep Limburg wekelijks 21 uur en 51 minuten zendtijd. In de jaren ’90 werd ook televisie onderdeel van de uitzendingen van de regionale omroep. In 1999 reorganiseert OL en gaat omroep ‘L1’ heten.

Voor L1 werd een nieuw studio- en kantorencomplex gebouwd aan de Ambyerstraat-Zuid in Maastricht, een pand dat onder andere geschikter was voor het maken van televisie. Mede dankzij financiële steun van de provincie is het een modern en goed geëquipeerd gebouw geworden dat begin 2005 in gebruik werd genomen. Het voormalige ROZ-gebouw aan de Bankastraat kwam eerst leeg te staan, maar werd vanaf 2006 gebruikt door ‘de Muziekgieterij’.

 

Tekst: Nadine Versluis, stageverslag en Culturele Biografie Bankastudios, 2021
Bewerking: Jobbe Wijnen
Foto: Jan van Dalen 2021