BOEi blog | Naar een oplossing voor de KVL Gedenknaald
Op woensdag 8 september stond ik, in de tweede week van mijn stageperiode, bij het KVL terrein in Oisterwijk naast de ingepakte Gedenknaald. Samen met Jobbe Wijnen opende ik de deur van de plastic overkapping en hier zagen we het tufstenen beeld uit 1941. Op een grote (wereld)bolvormige sokkel staan drie figuren met werktuigen in de hand. Afgeschermd van weer, wind en oog te wachten op een mooie oplossing. Ook al is het verweerd, toch is het een imponerend aangezicht.
Sinds het inpakken van de naald zijn er meerdere stappen gezet in het participatietraject. In mei 2019 werd een eerste bijeenkomst georganiseerd. Hier stelde BOEi samen met enkele betrokkenen uit de gemeenschap vast dat het beeld wat de burgers betreft het beste behouden kan worden op zijn originele plek. Bij een tweede bijeenkomst in september 2019, werd duidelijk dat het probleem ook echt leeft onder de bevolking van Oisterwijk en andere betrokkenen. De opkomst was beduidend groter dan eerder. Tijdens de bijeenkomst werden de verschillende opties voor de naald nog eens besproken. Hieruit bleek het overkappen ervan de meest gewenste optie voor de participanten. (Verslagen van de bijeenkomsten zijn te vinden op deze pagina.)
Hier ging BOEi mee aan de slag. Toen bleek na intern en extern overleg dat er twijfels waren over deze optie, vooral over de vraag of een overkapping de erfgoedwaarde wel zal respecteren. Wat is nu eigenlijk de betekenis van de naald, als erfgoed? De Monumentencommissie Oisterwijk wees ons er op dat er een betere inhoudelijke visie op het beeld moest komen voordat er impactvolle besluiten gemaakt konden worden.
Nu is cultuur- en bouwhistoricus Kim Heuvelmans, werkzaam bij BOEi, gevraagd om een onderzoek te starten naar de historie en culturele betekenis van het object. Een eerste uitkomst daarvan is inmiddels gepubliceerd als blog (klik op de link). BOEi denkt dat de sleutel tot een oplossing mede in de historische kernwaarde van het monument ligt. Want: wat was de opdracht ooit voor de kunstenaar destijds? Wat wilden de opdrachtgevers symboliseren, wat hield hun bezig en wat is daarvan terecht gekomen? En: hoe zou zo’n opdracht er nu uitzien?
Sinds begin september ben ook ik aangesloten bij dit project. Ik ben werkzaam bij BOEi als stagiair Genius loci, Participatie en Draagvlakcreatie vanuit de Reinwardt Academie. Ik ga de participatie tijdens mijn stageperiode naar de volgende fase brengen. Ik hoop dat er in januari een mooie, gedragen oplossing is voor de gedenknaald. Het is duidelijk dat er een betrokken erfgoedgemeenschap is die zich bekommert om het beeld. Ik wil hen graag een oplossing bieden. Wat deze oplossing zal zijn valt nog te bezien. De zoektocht zal dus er één zijn die gaat over een nieuwe betekenis en wellicht ook een nieuwe vorm. Met het historisch onderzoek van Kim in de hand zet ik mij volledig in voor een duurzame en waarde verhogende toekomst voor de KVL gedenknaald.
Tekst: Cees Oussoren
