In de Spoorzone in Tilburg staat een opmerkelijk gebouw, dat niet vierkant of rechthoekig is, maar als een soort halve maan, rond een ‘pleintje’ ligt…tenminste vanuit de lucht gezien. Schijn bedriegt, want het pleintje is in werkelijkheid een elektrisch gemechaniseerde draaischijf, die in staat is locomotieven voor de ingangen van het gebouw te draaien. Dit gebouw, met zijn vele hoeken, heet de Polygonale Loods, maar werd ook wel Polyloods of Pol. loods genoemd door het personeel, of anders ‘gebouw 46’.
De Pol. loods werd door de Nederlandse Spoorwegen gebouwd in 1937, nog in het hart van de economische crisis van de jaren 30, en was bedoeld voor lichte reparaties aan locomotieven. Hiervoor had de loods zeven smeerputten en zeven deuren, waar de draaischijf op gericht kon worden. De draaischijf zelf is ouder dan de loods, want deze werd al voltooid in 1929. De Pol.loods bleef in bedrijf bij de spoorwegen tot de sluiting van de Spoorzone. In 2010 rolde de laatste aan onderhoud onderworpen locomotief de loods uit. De bijna 90 jaar oude draaischijf werkt nog steeds.
Foto boven: regionaal archief Tilburg, foto 037091
Foto onder: De Pol.loods vanuit de lucht. Bron: Google
Bronnen:
Dirk van Alphen, 2015. De voormalige NS werkplaats in cultuurhistorisch perspectief. SPZ013.
https://wiki.regionaalarchieftilburg.nl/Polygonale_Loods_met_draaischijf
