Geef cultureel erfgoed een nieuwe toekomst en steun BOEi! - Doe mee

Kerkenvisie

Door de sterke daling van het kerkbezoek en het aantal kerkleden, is er steeds minder geld om kerkgebouwen in Nederland te onderhouden, terwijl deze gebouwen wel kostbaar zijn in het onderhoud. Consequentie is dat de komende 10 jaar tussen 1.500 en 4.500 kerken hun deuren moeten sluiten. Veelal betreft het beeldbepalende gebouwen waaronder gemeentelijke en rijksmonumenten. Door middel van een kerkenvisie kan inzichtelijk gemaakt worden wat de stand van zaken is en welke toekomstperspectieven er zijn voor het behoud van een kerkgebouw. Een kerkenvisie kan een stimulans zijn om de gemeentelijke leegstandsproblematiek op een integrale wijze aan te pakken.

Een kerkenvisie vergroot de kans op behoud en herbestemming van kerkgebouwen. Een kerkenvisie biedt:

  • inzicht in de huidige toestand van kerkgebouwen binnen een gemeente: de staat van de gebouwen en mate van het gebruik;
  • een integrale aanpak van de leegstandsproblematiek, met herbestemmingsmogelijkheden en -kansen;
  • besparing van kosten door een integrale aanpak en de financiering door het Rijk;
  • inzicht in de belangen van betrokken partijen. Dit vergroot de bereidwilligheid tot samenwerking tussen belanghebbenden.

BOEi ondersteunt en adviseert

Door onze jarenlange ervaring in de omgang met leegstaand of leegkomend religieus erfgoed, weten wij dat het gesprek over kerken naast praktische ontwikkelingsvragen ook gaat over persoonlijke geschiedenis en emotie en daarmee met het opbouwen van een relatie. Gezien de diversiteit aan problematiek rondom de leegloop van kerkgebouwen biedt BOEi diverse mogelijkheden aan: van een procesgerichte aanpak waarin vooral draagvlakcreatie en dialoog centraal staat, tot gebouwgericht advies. Om efficiënt te werken, hebben we een fasen-aanpak ontwikkeld.

Onze procesgericht aanpak kan er ongeveer zo uit zien:

 Afbeelding stappenplan BOEi.jpg

 

Een gebouwgericht advies kan onderdeel zijn van een kerkenvisie, of een opzichzelfstaande aanpak vormen. In een gebouwgericht advies ligt in de beginsfase de nadruk op het inrichten van de dialoog als verkenning van de status van de kerkgebouwen, kansen en risico’s, en bovenal voor het creëren van draagvlak voor een integrale aanpak. Deze fase bestaat hoofdzakelijk uit gesprekken met geselecteerde kerkbesturen en een team van verschillende BOEi-specialisten. Voor een zo hoog mogelijk rendement en resultaat adviseren we dat de gemeente aanwezig is bij de gesprekken. Deze fase leidt naar een afwegingsmoment waarop de specifieke richting van fase 2 wordt bepaald. Afhankelijk van de vraag en opgave zijn de volgende resultaten aan het eind van deze fase denkbaar:

  • stakeholdersoverzichten en procedure- en strategieafspraken;
  • overzicht per kerk van huidige situatie (eigendomssituatie, huidig gebruik, bouwkundige staat, financiële positie);
  • op gemeentelijk niveau en per kerk: analyse van verwachte toekomstige ontwikkeling.

Indien mogelijk proberen we tevens een aantal voortrekkers aan te wijzen vanuit de kerkenstakeholders die de link willen vormen tussen gemeente en kerkelijke gemeenten: zogenaamde torenwachters.

In de volgende fase werken we samen met de gemeente de gemeentelijk aanpak en rol verder uit. Dit vraagt een actieve houding van de gemeente en bestuur. Het interne besluitvormingsproces binnen de gemeente is onderdeel van deze fase. BOEi kan daar een procesrol innemen. In deze fase kan ook een verdiepingsslag gemaakt worden met een aantal kerkgebouwen waar een specifieke of prangende problematiek speelt. Resultaat van deze fase is een helder beeld van de gemeentelijke rol en mogelijke middelen om die rol te realiseren. Tevens volgt uit deze fase een aangescherpt beeld van de omgang met de behandelde kerkgebouwen.

Of er een volgende fase volgt, hangt van verschillende factoren af. Indien hiervoor gekozen wordt, zijn uitwerkingen denkbaar op financieel, herbestemmings- en beleidsniveau.

Een kerkenvisie is locatie- en vraag gebonden. Bovenstaande geeft een beeld van de mogelijkheden. Wilt u meer weten of heeft u specifieke vragen? Neem dan contact op met Sylvia Pijnenborg via info@boei.nl