Geef cultureel erfgoed een nieuwe toekomst en steun BOEi! - Doe mee

Vervallen industriecomplex nu bruisend culinair en cultureel centrum

Dit artikel maakt deel uit van het boek KIJK!, over 25 jaar herbestemmen door BOEi.

Wie had dat kunnen denken, dat een voormalige, zwaar vervuilende chemische fabriek ooit onderdak zou gaan bieden aan een sterrenrestaurant? Toch is dat exact wat er is gebeurd in Roermond. Restaurant ONE verhuisde in 2012, kort na het behalen van een Michelinster, naar het terrein van de ECI (Elektro Chemische Industrie). “Het tijdloze, ruwe karakter van de voormalige ECI-fabriek is een inspirerende culinaire omgeving voor onze New Dutch Cuisine”, schrijven de eigenaars op hun website. Ze hebben zich laten fotograferen voor een ruwe bakstenen muur vol wilde graffiti.

Verlaten Amerikaans stadje

Hans Stelwagen zag een paar jaar eerder ook al wel dat dit een hele bijzondere plek was. “Het was prachtig in verval geraakt. Het was zo’n abandoned place, zoals je ook van die verlaten Amerikaanse stadjes hebt. Maar door alle verval heen zag je dat het een heel mooi complex was waar veel geschiedenis in zit. En het lag geweldig, op een eiland in de Roer.”
Stelwagen was met zijn bedrijf Mindscapes bij de herbestemming van de ECI betrokken als ‘oliemannetje’, zoals hij zijn rol zelf omschrijft. “Ik kan iedereen achter een idee krijgen en deed dat hier in samenwerking met BOEi. Overheden, ontwikkelaars, eindgebruikers: het is mijn werk om ervoor te zorgen dat iedereen vertrouwen heeft in het proces én in elkaar.” Een mooie opgave in een low-trust environment als de vastgoedwereld, vindt hij, “waar alles met contracten wordt afgedicht en dichtgespijkerd.”

Cultuurfabriek

De ECI is nu weer een belangrijke plek voor Roermond, zoals ook in 1920, toen daar de waterkrachtcentrale werd gebouwd die later tot de ECI leidde. Naast het sterrenrestaurant is ook de ECI Cultuurfabriek the place to be. Voor concerten, kunsteducatie, bioscoop, theater: een plek waar altijd wat te doen is en veel mensen iets van hun gading kunnen vinden. Stelwagen: “De grote mooie ruige constructie van de gebouwen is op veel plekken zichtbaar en de geschiedenis van de plek is bewaard gebleven.” Het oostelijke deel van het voormalige industriële complex was overigens al eerder gerestaureerd en herbestemd tot kantoren.
Het verhaal gaat dat Jos van Rey (destijds wethouder in de Noord-Limburgse stad, later schuldig bevonden aan corruptie), de herbestemming van de DRU-fabriek in Ulft bezocht en daarna zei: “Dat wil ik ook in Roermond, ik maak een foto en wil een kopie.” Maar dat was nogal ambitieus, zegt Ron Spaan, die als erfgoedadviseur bij het project was betrokken voor BOEi. “De ECI had 40 jaar leeg gestaan en was helemaal leeg geroofd en uitgebrand; de brandweer gebruikte het als oefenplek. Het was alleen nog maar een karkas. Technisch gezien was het gebouw overleden.” Er was sprake van ‘serieuze vervuiling’ door onder meer de productie van accu’s en achtergebleven chemisch afval. Maar de plek was zeker ook kansrijk. “De gemeente wilde een nieuw woongebied maken op één van de oudste industriële locaties van Nederland, waar vroeger watermolens stonden voor de textielindustrie. BOEi kwam met het plan voor een brug die dit gebied met de binnenstad zou verbinden. Je kon er iets moois maken.”

Andere eigenaar

Dat is gelukt, al ging het niet helemaal zoals BOEi was toegezegd. De wethouder schoof er een lokale partij tussen die eigenaar werd van het complex, BOEi trok nog wel risicodragend de begeleiding van de restauratie en herbestemming. Het credo was: “Als we aan boord zijn, brengen we het project ook tot een goed eind”, aldus directeur Arno Boon van BOEi. Maar het resultaat mag er wezen, vinden zowel Stelwagen als Spaan. De ECI-Cultuurfabriek grenst inmiddels aan een nieuwe woonwijk. Er is een interessante uitbreiding aan de binnenstad toegevoegd. Het complex is indrukwekkend: van buiten, maar zeker ook van binnen. “De sporen van brandschade, vocht, gebruik en graffiti zijn voor een groot deel geconserveerd. Die doorleefde sfeer wás er al en in combinatie met strakke vloeren en een modern interieur vormt dat een bijzonder decor. Het vertelt het verhaal van alles wat daar is gebeurd.”

Als u een BOEi-obligatie koopt of Vriend van BOEi voor het leven wordt, ontvangt u het boek ‘KIJK!, 25 jaar herbestemmen in Nederland’ cadeau. Boordevol foto’s en artikelen over nieuw leven voor oude gebouwen. Meer informatie vindt u op onze website.